« ზებგერითი სისწრაფის ავტომობილი »

ავტორი: saluqvadze

თარიღი: 2014-10-24 11:17:29

ბრიტანული ჯგუფი – Bloodhound–ის დიზაინერებმა ქ. ბრისტოლში სპეციალური ღონისძიება მოაწყვეს, სადაც ხმელეთის ახალი რეკორდის დასამყარებლად შექმნილი ზებგერითი რეკორდული ავტომობილის კოკპიტის პრეზენტაცია ჩაატარეს. ავტომობილის ერთ-ერთი მთავარი ნაწილი – კოკპიტი პრესას ბრიტანელმა სამხედრო მფრინავმა და ხმელეთზე სიჩქარის რეკორდის ავტორმა – Andy Green-მა წარუდგინა, რომელმაც განაცხადა, რომ 2015 ან 2016 წ–ს იგი ამ რაკეტის მსგავსი აპარატით შეეცდება სიჩქარის ახალი რეკორდის დამყარებას.

ალბათ გახსოვთ, რომ – Andy Green-ის რეკორდი (რომელიც მან ბრიტანელ ინჟინერ – Richard Noble–ის მიერ შემუშავებული – Thrust–ით დაამყარა) არის 1 227 კმ/სთ–ი. ამჯერად კი Noble–ი და Green–ი გაცილებით მეტი სიჩქარის დაფიქსირებას გეგმავენ. ახლა უკვე მათ მიზნად 1 600 კმ/სთ-ი დაისახეს, რაც როგორც ავტომობილზე მომუშავე ინჟინერთა ჯგუფისთვის, ასევე პილოტისთვისაც საკმაოდ რთული მისია და იმავდროულად დიდი გამოწვევაცაა.

Bloodhound–ი განმარტავს, რომ სარეკორდო ავტომობილის მონოკოკური სტრუქტურა კომპანია URT–ჯგუფმა შეიმუშავა, რომელიც კომპოზიციური მასალების გამოყენებაზე სპეციალიზირება და მონაწილეობს: თავდაცვით, საავტომობილო, მოტორსპორტის, გემთმშენებლობის, აეროკოსმოსურსა და სხვა პროექტებში. სიახლის მონოკოკის დამზადებას 10 000 სთ–ი, ხუთი ტიპის კარბონ–ბოჭკოვანი ქსოვილი და ორი განსხვავებული შემავსებელი პლასტიკი დასჭირდა. კარბონის ქსოვილების შრეებს შორის, სამი განსხვავებული სისქის ალუმინის ფურცლები განათავსეს. მონოკოკის სტრუქტურის ყველაზე თხელი ნაწილის სისქე 25 მმ–ია, ხოლო მის განივ კვეთში, კარბონის ქსოვილის და ალუმინის ფურცლების 13 შრეა ჩატეული. საბოლოო ჯამში კი მონოკოკური სტრუქტურის წონამ მხოლოდ 91 კგ–ი შეადგინა.

მსუბუქი მონოკოკური კოკპიტი პირდაპირ მაგრდება ასევე მსუბუქ შასიზე. მის უკან რეაქტიული, სარაკეტო და სარბოლი ავტომობილის ძრავებია განთავსებული. როგორც Bloodhound–ი განმარტავს, 1 600 კმ/სთ სიჩქარისას, მონოკოკური სტრუქტურის წინა ნაწილს, ყოველ პირობით კვადრატულ მეტრზე, სამტონიანი აეროდინამიკური ზეწოლის გაძლება მოუხდება. ამგვარი სიჩქარის განვითარებისას კი შესაძლოა წინა ბორბლებიდან ასხლეტილი მცირე კენჭის კოკპიტში შეღწევაც კი საბედისწერო აღმოჩნდეს პილოტისთვის. შესაბამისად, კოკპიტის ის ნაწილი, სადაც პილოტი განთავსდება, გუნდის გადაწყვეტილებით, ბალისტიკური ჯავშნით იქნება დაცული.

დიზაინერებმა კოკპიტის ზედა ნაწილს იმგვარი ფორმა მიანიჭეს, რომ ძრავის ჰაერის ამღების წინ დარტყმითი ტალღები წარმოიქმნას, რისი წყალობითაც მაქსიმალურ (ან მასთან მიახლოებულ) სიჩქარეზე ჰაერის ნაკადი ძრავში სრული სიჩქარით არ მოხვდება. ამ მეთოდით ძრავი გადატვირთვისგან იქნება დაცული და ძრავშიც 1 600 კმ/სთ სიჩქარის განვითარებისას ჰაერი დაახლოებით 965 კმ/სთ სიჩქარით შეაღწევს.

კოკპიტის სანთლის გამჭვირვალე ნაწილი აკრილისგანაა დამზადებული – PPA–ჯგუფის მიერ. იგი პლასტიკის ორი შრისგან შედგება. დამზადების პროცესში ისინი გაახურეს და ამ მდგომარეობაში მიაწებეს ერთიმეორეს. ამგვარად დამზადებული საქარე შუშა საბრძოლო თვითმფრინავის ანალოგიურ დეტალზე უფრო თხელია და 1 448 კმ/სთ სიჩქარეზე, ერთკილოგრამიანი საგნის დაჯახებას უძლებს. მაგრამ კონსტრუქციის შემქმნელები ამბობენ, რომ შუშის ძლიერი დახრის გამო, პილოტს არა მისი 25-მილიმეტრიანი სისქის მიღმა ცქერა მოუწევს, არამედ თითქმის 50-მილიმეტრიანიდან. პილოტი კოკპიტში იმ ჭრილიდან შეაღწევს, რომელიც ძრავის ჰაერის ამღების წინაა განთავსებული. სანთელს აქვს მაღალი სიმტკიცის სპეციალური სამაგრები, რათა მაღალ სიჩქარეზე ძრავმა ის არ მოგლიჯოს და შეიწოვოს (პილოტთან ერთად). ეს სამაგრები 2.5 კილონიუტონ (0.25 ტონა) დატვირთვას უძლებს, რაც სრულიად საკმარისია მისი საიმედოობისთვის.

სიახლის კოკპიტში არსებული მაჩვენებლის დაფა აეროკოსმოსური ხომალდისას უფრო წააგავს, ვიდრე ავტომობილისას. საჭის რგოლი ფორმულა 1–ის სარბოლო ავტომობილის მსგავს ელემენტს ჰგავს, თუმცა მასავით გადატვირთული არაა ღილაკებით, ინდიკატორებითა და გადამრთველებით. სპიდომეტრის დანაყოფები მლ/სთ-ს და მახს უჩვენებს. ამასთან, 1 მახის (1 225 კმ/სთ) მაჩვენებელი დიდადაა გამოსახული, რათა მისი გადალახვისას Green–მა იცოდეს, რომ მალე სასურველ მიზანსაც შეიძლება მიაღწიოს. სპიდომეტრი მას იმისთვისაც სჭირდება, რომ დროულად ჩართოს სარაკეტო ძრავი და აამოქმედოს მუხრუჭები. ინტერიერში ასევე არის განათება, რადგან დიდი ალბათობით პირველი სარეკორდო გარბენი მზის ამოსვლისას ჩატარდება, ხოლო მანამდე კი მოსამზადებელი სამუშაო იქნება ჩასატარებელი. საჭე ტიტანის დანამზადია, რომელიც სამგანზომილებიან პრინტერზე, Green–ის ხელების ფორმის შესაბამისადაა ამობეჭდილი.

სიახლე სამი ტიპის ძრავითაა აღჭურვილი, რომელთაგან ერთი რეაქტიული ძრავი – EJ200, მეორე სარბოლო ავტომობილის ძრავი, მესამე კი წყვილი სარაკეტო ძრავია. რეაქტიულ ძრავს 210 კილონიუტონზე მეტი (21 ტონაზე მეტი) გამწევი ძალის გამომუშავება ხელეწიფება. სარბოლი ძრავის დანიშნულება ისაა, რომ სარაკეტო ჰიბრიდულ ძრავს დაახლოებით 20 წმ–ში 1000 ლ. საწვავი – წყალბადის ზეჟანგი გადაუტუმბოს.

კომპიუტერის და ციფრული მაჩვენებლების მწყობრიდან გამოსვლის შემთხვევისთვის, კოკპიტი – Rolex–ის წარმოების ანალოგური ორი ტიპის მაჩვენებლებითაც აღიჭურვა. ერთი სპიდომეტრია, რომელსაც დანაყოფები 1 770 კმ/სთ-მდე აქვს, მეორე კი – ქრონოგრაფი, რომელიც რეაქტიული ძრავის მუშაობას გააკონტროლებს. კოკპიტში ორი სატერფულია. მათგან მარჯვენა რეაქტიულ ძრავს მართავს, მარცხენა კი – ბორბლის მუხრუჭებს. Bloodhound–ის განცხადებით, ბორბლის მუხრუჭებზე ავტომობილის შენელების მხოლოდ 1% მოდის და ისიც მცირე სიჩქარეზე. შენელების ძირითად ძალას კი პარაშუტები და საჰაერო მუხრუჭები ქმნის. ჩატარებული გათვლებით, მაქსიმალური სიჩქარიდან სრულ გაჩერებამდე ავტომობილს დაახლოებით 19 კმ–ის გავლა მოუწევს.

Bloodhound–ს რეკორდული გარბენის შესასრულებლად ადგილი სამხრეთ აფრიკაში, Hakskeen Pan–ზე აქვს შერჩეული. პირველ ტესტებს კი ბრიტანეთში, Newquay–ს ასაფრენ ზოლზე შეასრულებს, სადაც მაქსიმალურ სიჩქარედ 321 კმ/სთ-ია შერჩეული. ამის შემდეგ გუნდი სამხრეთ აფრიკაში გაემგზავრება, სადაც პირველ ტესტებზე 1 287 კმ/სთ სიჩქარის მიღწევაა მიზნად დასახული. ტესტების შემდეგ გუნდი კვლავაც ბრიტანეთში დაბრუნდება და ტესტების დროს მიღებული ანათვლების ანალიზს ჩაატარებს. საჭიროების შემთხვევაში მანქანას მოდიფიცირებას ჩაუტარებენ, რის შემდეგაც – Bloodhound–ი უკვე სამხრეთ აფრიკაში გაემგზავრება სარეკორდო გარბენების შესასრულებლად.