« ურანი (პლანეტა) »

ავტორი: admin

თარიღი: 2013-01-21 13:05:50

ურანი (ლათ. Uranus) — მზის სისტემის მეშვიდე პლანეტა მზიდან დაშორების მიხედვით. ეს გაზის გიგანტი დიამეტრით მესამე და მასით მეოთხე პლანეტაა მზის სისტემაში. მას ბერძნული ცისა და სხვა ღმერთთა შემქმნელი ღვთაების ურანის სახელი ჰქვია. მისი ასტონომიული და ასტროლოგიური სიმბოლოა ♅. თავისი დიდი გრავიტაციული ველის გამო მას 27 თანამგზავრი ჰყავს. ეკუთვნის გიგანტი პლანეტების ჯგუფს. აღმოაჩინა უ. ჰერშელმა 1781 წლiს 13 მარტს.
აფელიუმში მზიდან მანძილი 3 004 419 704 კმ -ს (20.08330526 ა.ე.) ტოლია, პერიფელიუმში 2 748 938 461 კმ ( 18.37551863 ა.ე.). ურანის საშუალო მანძილი მზიდან არის: 2 876 679 082 კმ (19.22941195 ა.ე.). ორბიტის ექსცენტისიტეტია 0.044405586, დახრა ეკლიპტიკის სიბრტყისადმი - 0°46´23", გარემოქცევის სიდერული პერიოდია 84 წ 3 თვე 26 დღე.მზის ირგვლივ ორბიტაზე მოძრაობის სიჩქარეა 6810 მ/წმ. მისი ეკვატორული დიამეტრია 51 120 კმ, ხოლო პოლარული დიამეტრი 49 960 კმ. ურანი დედამიწაზე 14,5 ჯერ მძიმეა.სიდერული ბრუნვის პერიოდია: 17 სთ 14 წთ 24 წმ. ურანის ზედაპირის ტემპერატურა მინიმალური არის -216 °C (57 °K), მაქსიმალური -196 °C (77 °K).
ნასა-ს „ვოიაჯერ 2“ ერთადერთი კოსმოსური ხომალდი იყო, რომელმაც პლანეტამდე მიაღწია და ჯერჯერობით სხვა ექსპედიციები დაგეგმილი არ არის. ვოიაჯერი 1977 წელს გაიშვა და მან ურანუსის სიახლოვემდე 1986 წლის 24 იანვარს მიაღწია, რის შემდეგაც გზა ნეპტუნისკენ გააგრძელა.

აღმოჩენა

აღმომჩენი უილიამ ჰერშელი
აღმოჩენის ადგილი ბატი, გაერთიანებული სამეფო
აღმოჩენის თარიღი 13 მარტი, 1781
აღმოჩენის მეთოდი პირდაპირი დაკვირვება

ორბიტალური მახასიათებლები

ეპოქა: J2000
აფელიუმი 3 004 419 704 კმ
20,083 305 26 ა. ე.
პერიჰელიუმი 2 748 938 461 კმ
18,375 518 63 ა. ე.
დიდი ნახევარღერძი (a) 2 876 679 082 კმ
19,229 411 95 ა. ე.
ორბიტის ექსცენტრისიტეტი (e) 0,044 405 586
გარშემოვლის სიდერული პერიოდი 30 799,095 დღე
84,323 326 წელი
გარშემოვლის სინოდური პერიოდი 369,66 დღე
ორბიტალური სიჩქარე (v) 6,81 კმ/წმ
საშუალო ანომალია () 142,955717°
დახრილობა (i) 0,772556°
6,48°
მზის ეკვატორის მიმართ
ამომავალი კვანძის გრძედი () 73,989821°
პერიცენტრის არგუმენტი () 96,541318°
თანამგზავრები 27

ფიზიკური მახასიათებლები

შეზნექვა 0,02293
ეკვატორული რადიუსი 25 559 კმ
პოლარული რადიუსი 24 973 კმ
ზედაპირის ფართობი (S) 8,1156×109 კმ²
მოცულობა (V) 6,833×1013 კმ³
მასა (m) 8,6832×1025 კგ
საშუალო სიმკვრივე () 1,27 გრ/სმ³
თავისუფალი ვარდნის აჩქარება ეკვატორზე (g) 8,87 მ/წმ² (0,886 g)
მეორე კოსმოსური სიჩქარე () 21,3 კმ/წმ
ბრუნვის ეკვატორული სიჩქარე 2,59 კმ/წმ
9 324 კმ/სთ
ბრუნვის პერიოდი (T) 0,71833 დღე
17 სთ 14 წთ 24 წმ
ღერძის დახრილობა 97,77°
ჩრდილოეთი პოლუსის პირდაპირი ასვლა () 17 სთ 9 წთ 15 წმ
257,311°
ჩრდილოეთი პოლუსის გადახრა () −15,175°
ალბედო 0,300 (ბონდი)
0,51 (გეომ. ალბედო)[2]
ხილული ვარსკვლავური სიდიდე 5,9 — 5,32
კუთხური დიამეტრი 3,3"—4,1"

ტემპერატურა

 
მინ. საშ. მაქს.
1 ბარის დონე 76 K
0,1 ბარი (ტროპოპაუზა)
49 К (−224 °C) 53 К (−220 °C) 57 К (−216 °C)

ატმოსფერო

შემადგენლობა:

83±3 % წყალბადი
15±3 % ჰელიუმი
2,3 % მეთანი