« ჟარგონის ლექსიკონი (ძველი) »

ავტორი:

თარიღი: 2013-10-28 20:36:41

ქართული თანამედროვე ჟარგონი + როგორ ახსნიდა მას სულხან-საბა ორბელიანი
ა
აბაროტის აღება – ნაცვლის მიგებად მცდელობა
აბიჟნიკი – წყენის მთესველი
აეწელა – ფიცხად წინა აღუდგა
ავარდნა – ჟინთ აშლა
აიწია – ფრიად განკჳრდა
ამტუტება – წესთ აღრევა
ანტიფრონცკი – ზმანითა მოამაყე, გინა კოხტაპრუწა
არიფი –  ჰარიფი – უცდელზედ ითქმის
არღნის ჩიტი – მუდმივ სტუმრობისა და ცეკვა-თამაშის მოყვარულს დიაცზედ იტყჳან
ატაშოლი – ძმადნაფიცისა ძმობითგან განზიდვა
აუდე – წარსვლისათვის უკმეხი მოწოდება
აყლისთავება – ესე არს მუშტის შემოკვრით ყირამალა გარდასლვა; ანუ ფეხისა აცურებით ზურგზედ დაცემა; გარნა აყლისთავებას უეცარი, გინა უცხო შეგრძნებისაგან თავბრუ დახვევაზეც იტყჳან
აჩათლახა – სახეზედ მუშტი ჰკრა
აწევა – თანა წარსაღებად თუ წარსაყვანად მობოჭვა
ახევა – წართმევა მძლავრისაგან
ახვევა – წარსლვა უპატიურისა
ახუჲლიშ – ოღონდაც
ახურუშებული – ქუჱნა გრძნობათ აყოლილი
ბ
ბაზარი – სიტყუა-პასუხი
ბაზრის შეყვანა – რა პირისა მოსაშინჯად სიტყუა განფინო, დაბაზრებასთან ნახე
ბაზარში წამოიკიდა – საუბრითა მტყუვან-ჰყო
ბათქი – ურთიერთ საშუღლო პაემანი
ბაიანი – ნემსიანი ჭურჭელი
ბაითი – ებრაელთა ენით: საყოფელი საბინადრო
ბაირამობა – აწ: შუჱბა ჴორციელი
ბალამუტი – აღრევის მოწადინეთა ჴმიანობა
ბანძი – ცუდუბრალო
ბასიაკი – მდაბალი მემთვრალე
ბაცანა – ლაწირაკი
ბაცნობა – უწვერულთ ყრმათა ლაღობა
ბესპონტაობა – საქნელთ ვერ-მოპოება
ბესპრიდელი – წესთ თაკილობა
ბირჟა – ესე ოდეს ყმანი საფიხვნოდ შეიყრებიან, უშვერებენ და ამპარტავნებენ
ბლატავი – გულ მაღლად საუბარი
ბლატი – ამა ქუჱყნის უაღრესისა მარგებლად ყოლა
ბოი-ფრენდი – ენგლიზელთა ენაზედ კუროსა ჰქვიან, სიძჳთ მტრფიალებელი
ბოლი – თრიაქთ წვისა მშრალი ნისლი
ბოლო პასადკა – დასკუნა რაიმესი; კვალად უწოდენ, ოდეს მეძავი გათხოვდეს
გ
გააბლატავა – თჳსზედ უმცროსსა მედიდურებისათვის მწედ ეყო
გაბაზრება – ზურგთ-უკან რაიმესი მხელა, გამსკდართან ნახავ
გაბლატავდა – გული მოიცა
გაგება – წესი, მოძღურება, რომელ არს:
გაგება ქურდული, გინა შავი, ანუ წესი ავაზაკთა;
გაგება ქალაქური;
გაგება ძველი, ანუ ამპარტავანთ შეჯიბრება;
გაგება კაცური, გინა ვაჟკაცური, მრავალ ქურდულ დოგმატთაგან განწმენდილ;
გაგება ქუჩური, ბირჟის კვრისა წესი;
ესრეთ მოვალს გაგებისა კვალად მრავალი სახელი, აქა ესე ვიკმაე
გადაახტა – თავზედო, ამბობენ, ესე ვითარ არა ნიშნეულ ჰყო; კვალად მრავალ-ნაცადზედ იტყჳან ათას ყლეზედ გადანახტომს
გადირკვა – ვისიმე ფეხებ შუა ბურთისა გაძვრინება
გაედო – ფინთად დაენძრა
გათავება – თალიისა განსრულება
გათევზდა – რა მცირეს პირობასა გარდაჳდეს სხუათა უზიანებლად
გაკუზვა – წახრილისა ტყუნა
გალუბოი – სხუათა ენაა, ცისფერთან ნახე
გამაზვა – თჳსის ჰაზრის სისწორისა თავდებობა. რა ორთა გამმაზავთა შორის ერთი გამტყუვნდეს, გამტყუვნებულმან ფულითა გინა სხჳთა ზღოს;
გამაზვა სხუა არს პონტისაგან მოკლება;
არს ოდესმე გამაზვა ქრთამის მიცემაცა
გამოყლევება – დია მძიმე სიბრიყვე
გამოყლევებული – გამოყლევება ქმნილი
გამსკდარი – ურთიერთას თქმული, ამბავზედ იტყჳან, ხოლო განიყოფებიან ესე ვითარ: გაბაზრებული, რაჲცა არს ჩუმად გამხელილი და გახეთქილი, რაჲცა არს გამხელილი შფოთითა
განაბი – ქურდთაგან ბაძის ამღები
განდონი – საწულოთ საპყრობი; კვალად: კაცი ვერაგი
გაპროჭვა – ცემითა და მემთვრალეობით უგონობა
გაჟიმვა – მიწოლით მოტყუნა
გასაღება – ქირით მოკლვა
გასრიალდი – შენს მალ წარსვლას ვლამი
გარეკილი – ჭკვა მხიარული
გასროკვა – სროკზედ წარგზავნა
გატანა – ჭერ-ქუეშ ცარცვა
გატისკვა – უპატიური წურთნა
გატრაკება – უმიზეზოდ შფოთისა მოწადინება
გატრაკება საქმისა – საქნარისა დია გაჯანჯლება; გინა შეწუხება ფრიად ვინმესი
გატყდომა – წყენასავით
გატეხილშია – ხასიათ შემუსვრილია
გაუჩალიჩა – ავი შემართა
გაფრენა – ჭკჳთგან გარდასლვა
გაჩითვა – ჩუმი გაშინჯვა
გაჩითვა – წარმოჩენა
გაჩხერა – ძარღუთა შიგან ნემსისა წიაღყოფა
გაცვეტება – რაიმესი გამოწულილჳთ განხილვა. ხოლო გაცვეტებანი ესრეთ განიყოფიან:
უკეთუ კაცი რასმე ვინმესაგან საუბრით შეიმეცნებს, გაფაიზაღებად იწოდების;
ოდეს თუალითა თჳსით ჰნახავს, გინა გონებითა მიჰხვდების, გაიასნებად უჴმობენ.
გაწელვა – ბაითისა; ბაითი გაწელაო დიდის სახლის მაშენებელზედ ამბობენ
გახეთქვა – ქალწულთ შერყუნა
გახეთქვა – გამხელასაჳთ, გამსკდართან ნახე
გახურება – შუღლთ საბაბისა ძიება
გოიმი – კაცი მცირის დაბითგან ქალაქსა ჩასული, გარნა მუნ მკჳდრობისა ვერ-შემშუჱნებელი
გრევი – უსრული პადაგრევისაგან
გრეხი – კაცის მიმართ შენაცოდი რაჲმე;
განჰყოფენ საქციელთა, რაჲც გრეხია და რაჲც არ არის; ესრეთს გრეხსა გაგებაში ჩაჭრად უწოდენ, უკეთუ მძიმეა შეცოდებაჲ და ტეხავსო იტყჳან, ოდეს მცირედი შესცოდა
გულავი – თჳსისა სურჳლისამებრ დროის გატარება,
გარნა გულავი დედათა არს მიმო ტყნაური
დ
დააბრეხვა – როყიო სათქუმელი თქუა
დააგოიმა – შეტყუილის დაჯერება აქმნია
დააზანგა – საქნელი რამე შეადვა
დაამუღამა – მუღამეულ-ჰყო
დააცმევინა – განაძო
დაახეთქა – ულოდნელი ისიტყუა რაჲმე
დაახუილა – ძლიერ დაარტყა
დაბმა – ერთმან რომ მეორე რაიმეზედ დაიყოლიოს
დაბაზრება – ტკბილმოუბარობით პირის მოშინჯვა, რომელ არს:
ბაზრის შეყვანა, როს დამბაზრებელი სათქმელის თქმულობას შეპარჳთ განაძლიერებს;
ბაზრის შეგდება, თუ რომ იგივესა დაკვრით იქმს
დაბოლება – ბოლით დაბანგჳსათჳს მეცადინეობა
დაბოლილი – ბოლითგან დაბანგული
დაბრედა – ამა სოფლითგან მიფარვა
დაგინება – ბილწითა ენითა აღკრძალვა რაიმესი; გინა ბილწი ფიცილი
დაგრუზვა – გუემით ფიქრმეტყუჲლება
დადება – დატევებაზედ ამბობენ:
იქმან დადებასა, ოდეს ერთმან მეორე დაუტევოს თავისა თჳსისა ანაბარად;
იქმან დადებასა, ოდეს ერთი მიჯნური მეორესა დასცილდეს;
ხოლო ერთი მეორესა რა შეჰპირდეს, გარნა ბოროტ განზრახულებით უპიროდ დასტოვოს, ესე ვითარს დადებასა ჰქჳან გადაგდება
დაენძრა – ფრიადი შეჭირვება ეწყო
დავასება – თუალ შევარდნით სიამე
დაზაგაჟნიკება – მოზაგაჟნიკება გასწავლის
დაიადა – თჳსს კერძოდ ჰყო
დაიზეთა – უარისათჳს საბაბი შეუჭირდა
დაიწვა – ვერ დაფარულ ეყო
დაკიდება – საფიქრალითგან განდევნა
დალივერება – თუალ-თუალის ყოფა
დაპადაგრევება – პადაგრევისა მიძღუნა
და რამე – რაჲც მისთანა; ყოველთა შემდგომად ესრეთ მოვალს: დაინახა და რამე, მიესალმა და რამე, უერთგულა და რამე და სხუანიცა
დატყვნა – ნაჩუმათარზედ წასწრებასა ჰქჳან საქციელზედ დატყვნა; რა კაცმა სიავე ჩაიდინოს, მიმალვა სცადოს და მდევრისაგან გაუცუდდეს, ესე არს ცხელ ფაქტზედ დატყვნა
დაუაბგონა – უკანა კერძად ჰყო
დაუადა – მცირედი ძღუჱნი მიართუა
დაურტყა – ულოდნელი საქციელი უქმნა
დახვოსტვა – კუდში მოლალეობა
დერსკობა – ამაყთ წარბ მაღლობა
დილიხორი – გამხელილი ხუაშიადი
დობრად – ძალთ უტანებელად
ე
ეე! – ესრეთ იზრახვიან ჟამსა განკჳრვებისასა, ანუ გახარებისასა, ანუ იმედის გაცრუებისა გინა გარდაწურჳსასა; გარნა სხუაჲ არს ოდეს ესე ვითარად უამურს მოუწოდებდნენ ვისმე
ვ
ვაზვრატი – არა გამოსასყიდი, რომელ არს წარტაცებულის სულიერის მოყუანები-სათÂს მოთხოვნილი, არამედ ნაცარცჳს მოქცეჳსა სასყიდელი
ვალის დადება – მცირედის მადლისა ყვედრება
ვაჟნი – ცუდმედიდი
ვაფშე – ყოვლით კერძო
ვეში – ესე არს ავეჯი სახლისა და ჭურჭლეული, რაგინდრა (გლეხურად); კვალადვე ვეშად იწოდების თჳთეული ცალკე უსულო საგანი, ესრეთ, რომ უკეთუ რამე მოსწონთ, ამბობენ: მაგარი ვეშიაო.
ვზროსლი – წამოზრდილი, ესრეთ უმცროსნი ჰასაკითა თჳსზედ უფროსს იხსენიებენ
ზ
ზაიობი – ჯიუტი ახირება
ზაპოი – ესე ქართულად ანკანაკებაჲ არს, ზედიზედ ნადიმსა და სიმთვრალეს ნიშნავს
ზასი – ღია პირითა ურთიერთის კოცნა
ზასაობა – ზასთ გადაბმულობა
ზასკოკებიანი – ხუშტურთ ამყოლი
ზახოდი – მსხდომთაგან წრეში მოსატარებლად სამყოფელი რამ
ზონა – ავაზაკთ შესაწყუდეველი
ზუბი – ფარული ჯავრი
თ
თალია – უწინ ძაძის ტომარას ერქუა, გარნა აწ სათულელი არს უწყაო: ესე ვითარ ერთი თალია იტირა ანუ ბევრი უტირნია, ერთი თალია გაათავა რა მამრმან მდედრისა ჟინი ერთგზის აისრულა
თესი – მიმალვა მეყუსეული
თესლი – ჭკჳსა ბოროტად მომხმარი
თითის მიცემა – საქნარის ქმნისათჳს ვისიმე კვალად იძულება (მდაბიურად)
თირვა – ქუჱშით ცქერა
თომარი – სიტყჳთ შექცევა
ი
იაზვა – მწარედ მსიტყუჱლი
იასნი – თუალითა დანახული
იზმენა – რისამე ვერ-ყოფისათჳს გულისა ძრწოლა
იდეინი – ჰაზრით მაცხოვნე
იპარავს – სახელკეთილის დიაცის ქუეშ-ქუეშ ტყნაურობაზედ იტყჳან
ისპალნიტელი – ავისა გამეტებულად მოქმედი
ისტაბლიშმენტი – ერთობა დამკჳდრების მოსურნეთა
იუზგარი – ზნე-კეთილი
კ
კაიფი – სიამე აღმატებული; გინა მიუმხუდარისა დაცინვა
კატაობა – ნარნარად სრბოლა
კიმარი – გაბრუებულის კაცისაგან თავის კანტურზედ იტყჳან
კიშკაობა – მომეტებულის საჭმლისა შექცევა
კლიჩკა – სხუათა ენაა: ცხოველთ საწოდებელი
კონტრა – მომტერე, მეშუღლე
კუტუ – მომცრო ყლე
კუში – ფულად მისაღები
ლ
ლ – ესე ბგერა, ზედა კბილთ თანა ენის წუერვალის მიტანისა შემდგომ საშუალ ენით წარმოთქმული, არს ნიშანი მდაბიორობისა
ლაწირაკი – ერთი წვრილფეხა გოგო ბიჭ-თაგანი
ლევი – არმად ნაშოვნი
მ
მაზი – უსრული მაზიანისაგან
მაზიანი – გამაზვისა ქმნა
მაიაკი – ნიშან-ყოფა
მამაშა – მეძავთ სარქალი
მანაგუა – თრიაქის ფაფა
მანდრაჟი – სულთ ფორიაქი
მარიაჟი – თჳსის პეწისა დია მოყვარული
მასტერკა – პლანი თითისებრ გახვეული (მოსაწევად)
მასტი – რისამე თანხუედრად კეთილი
მაყუთი – ნაღდი ფული
მახატია – არად მიჩნს
მეპირე – მინეტის მქნელი მდაბიორი
მესნი – ამა ადგილთა მობინადრე
მეტრაკე – ცისფერთან ნახე
მეშჩანი – ფუყე სვეტი
მიირთვა – ცთომილება ჰყო, ჭამასთან ნახე
მინეტი – საწულოთ პირთან მიხუნა
მიცემა – რა მდედრი მამრსა თანა-ეყოს; გარნა ტრაკის მიცემა არს დათმობა უგვანი, გინა მრუშებაჲ შორის მამრთა
მოზაგაჟნიკება – თადარიგად ქონა
მოზგი – ბევრისა მცოდნე, თუმც არა-ბრძენი
მოკეტვა – მყუდროდ შთენა
მოკრახვა – სიძუნწითა მალვა
მომჭამე! – მუქარაზედ პასუხი, რაჲცა არს: ვერა გამიწყო-რა, ვერას გამიხდე
მოჟოშკვა – მოკრახვავე
მოსმა – ვინმესთჳს სახელის საჯაროდ შემწიკულა; მოსმადვე იწოდების, ოდეს ერთმან მეორეს მკაცრად მისი ადგილი მიუჩინოს
მოტყდომა – მოხევასთან ნახე
მოქესტვა – ნაჩქარობისათვის რაიმესი ვერ-სრულად დამალვა
მოღუნვა – მაყუთის დასქელება
მოყომარება – შეგონებით დარწმუნება
მოწვა – ზრახვასა მიუხვდა
მოხევა – სრბოლად სწრაფვა; კვალად: თჳსი ან სხუისი მოშორება თუალსაწიერითგან; მოხევადვე სახელდებენ ვინმესგან ულოდნელად მჭევრის სიტყჳს მბობასა
მოხსნა – სათაჳსოდ გაიხადა
მუღამი – გულისთქმისა პასუხი
ნ
ნაბოზვარი – ფლიდს, მზაკვარს კაცზედ იტყჳან
ნაკოლი – ერთს ცარცვათაგანზედ წაქეზება
ნარკუშა – საკურნებელთა ავად მხმარებელი
ნაროდი – ხალხი მდაბიორი, ვიეთნი სბროდად უმობენ
ნასედკა – ავთა მსტოვარი
ნაშა – დიაცი წვრილფეხა, გარნა პირკეთილი და ტანკენარი
ნაჩათლახარი – ჩათლახად ნამყოფი
ნახალკის შეტენვა – უბრალოზედ ცოდჳს შეთხზვა
ნივიჟუს დარტყმა – შეჴუჱდრისას პირისა მორიდება
ნძრევა – საწულოთი ხელსაქმება
ო
პ
პაბეგშია – მალვით სუფევს
პადაგრევი – არა მცირედი ძღუჱნი
პადიეზდი – სადარბაზოსაჳთ, გარნა დია უწმინდური
პადლიზა – პირ-მოთნე
პალაჟენია – უფროს-უნცრობისა რიგი
პასტაჲანკა – მამრისგან შებღალული წაწალი
პაცანა – ბაცანასთან ნახე
პიარი – ხალხთ დარწმუნების მეცადინობა:
შავი პიარი არს სხუათა ბიწისა მუდმივ ჩინება;
თეთრი პიარი თჳსის კეთილობისა სხუათათჳს ჩიჩინია;
ყვითელი პიარი არს თითხვნა ჭორთა
პლანაქეში – თრიაქისა გარდამეტებით მწეველი
პლანი – ესრეთ ითქმის რა მორჩნი კანაფისა გაახმონ და დაფქუან; სხუა შეკეთებასთან ნახე
პლეტი – იჩქითი განრიდება გინა ოტება შეშინებულისა
პოზდნი – ხანის დამზმელი
პონტი – უცაბედი საქნარი
პრავი – მართალი მარწმუნებელი
პრაკოლი – ვენაზედ ნემსით განაჴურეტი
პრაშმანდოვკა – დიაცი სხუათა და სხუათა მამაცთა თანა დია მყოფი, გარნა საფასურისა არა მთხოვნელი
პრეტენზიული – აჯისა ბრძანებად მომაქცეველი
პრიკოლი – უნდილ საღრეჭი
პრიკუპი – ქაღალდის თამაშისას ერთის წრიულის მოხვეჭა
ჟ
ჟიმჟიმი – ტრაკის ცახცახი
ჟოპასტენკა – პანღურის ამორტყმით თამაშობა უგვარი, ბაცნები იქმან
რ
რიჟა – მრუდე, გინა პირუმტკიცი
როჟა – კაცი უამური
როჟის კერვა – მწუთხის სახისა შეკუჱთა
ს
საიმი – გეშის აღება
სანქციის დება – ესრეთ იტყჳან, ოდეს ვინმე ხატითა თჳსითა გინა საქციელით თჳსს ნაჩუმათევს თუალ-საჩინოდ ჰყოფს
სასტავი – მოყუასთ ერთობა
საჩკაობა – თავისა მოზანტება
სეკა – ესე ციფრად ოც და ერთი, რაჲც ნიშნავს ტოლნი ვართო, ანუ ბარი-ბარში
სვეტი – ცარიელ დარბაისლობისა მოიმედე
სვეცკი – სვეტთაგან ამოდ შესატკბობი
სვოი – ჩუენ კერძო
სიაფანდი – არ-საღირებელს უსულო საგანზედ ამბობენ; გინა ცრუსა კაცზედ
სიმონ! – ქალაქური მოწოდება
სიმპო – უსრული სიმპატიურითგან, რაჲცა არს ამოდ სახილველი
სირი – გრძელი საწულო მოსუჱნებული
სიტყვის აღება – თჳსივე დაგინებისა მოშლა
სიტყვის მოხსნა – სიტყჳს აღებავე
სიფათი – სახე უშვერი
სიცო – ნაკუჱთი სიცოცხლითგან
სკოლსკობა – ხასიათთ ავად მოქნილობა, ხოლო სკოლსკისა უნდოსა და ორპირს კაცზედ იტყჳან
სპონტამ – ერთი არს კნინღა, გინა იქვე, ითქუას თუ: სპონტამ გავაკეთებდიო ესე იგი არღარა მიკლდა გაკეთებას, უკეთუ მსუროდაო; მეორე არა ცარიელად ჰყოფისათჳს: სპონტამ ყოფნა, სპონტამ დარჩენა და ესე ვითარნი
სროკი – დილეგს საყოფელთ ჟამთა საზომი
სტოპრო – ასნი მეასედთაგანნი, რომელ ნანდჳლსა ნიშნავს
სტოსის წაყვანა – საგანთ და საქნელთ ჴელერთპირი გარიგება
სტრელი – პაემანის-ყოფა
სუტენიორი – მეურვე მეძავთა
სხადნიაკი – ქურდთ შეყრილობა
ტ
ტეხავს – აუგია
ტვინის ტყვნა – გულისხმის ყოფად დაძა-ლება
ტრაკიდან ბარათის გამოღება – თითიდან მიზეზის გამოწოვასაჳთ
ტრაკში – დია შორს
ტრუხა – ამაო, ფუტუროსაჳთ
უ
უსწორდება – ამოდ უჩნს
უტრაკო – აღმსთობად უძლური; ხოლო უტრაკო მეტრაკედ უწოდენ, უკეთუ თჳსისა საქმისა ვერ-მომრიგებელს სხვათა საქმეთა მორიგება მოპრიანებია
ფ
ფანი – გარდარეული მოთაყვანე
ფაიზაღი – ნანდჳლ სარწმუნო
ფაქტი – თრიაქთა და ესე ვითართა მცირე რამ შეკვრა
ფუფლო – პირობას გარდასრული
ქ
ქაჩავს – ძალ-უცს
ქაჯი – მეტის მეტი ტეტია
ქელანი – ერთად მოცემული, მაყუთზედ იტჳან
ქერაობა – გარდაჭდობილის მიჯნურისაგან ხელის მეტი ფათური
ქეში – პლანაქეშისგან მოკლებით
ქეში – სხუათა ენაა, მაყუთთან ნახე
ქინძაობა – სუბუქი ტყნაურობა
ქსივა – ძუჱლად: ტუსაღთ უსტარი; აწ: ჯიბეს საქონი მცირე რამ საბუთი მარწმუნებელი
ღ
ღადავი – თომარზედ აღმატებული
ყ
ყამა – იარაღი მკუჱთელი, მტკაველის ოდენა და უდიდესი
ყიყინი – კეთილი მოაჯეობა
ყლეფანდურა – სუბუქის ჭკჳსა
შ
შავი – ავაზაკთ მოძღუარი
შავი – საწულოსაც ჰქჳან
შალა – პლანთ-კეთილობა
შანს-პეპელა – შემთხუჱჳს მნე
შარაფი – ქეიფი ღრეობა-ზედ უმცირესი
შატალო – შეგირდთ უმოძღურო ხეტიალი
შეახვია – დააბასავით
შებმა – დაბმისა მზგავსი არს, დაბმასთან ნახე
შეედო – დაენძრა გასწავლის
შეკეთება – დაფქჳლის პლანისა მასტერკად განმზადება, სხუა მასტერკასთან ნახე
შელაგება – შეყოფასაჳთ, გარნა არა ერთის ოდენ საზრუნაჳთა, არამედ მრავლის; შეყოფასთან ნახე
შემეტენე – შეტენჳსა მოსურნე
შენძრეული – დია გამოცდილი
შეტენვა – ძალად ცოლობა
შეტენვა – გვერდით მყოფობისა უსიამო მეცადინობა
სხუაჲცა არს ნახალკის შეტენვა, მერმე სწერია
შეყენება – ქუჩაში ცარცვა
შეყოფა – ჯიუტისაგან შეწუხება
შე-ჩემა – უდიერი მოწოდება
შეცემა – ჯახითა ტყუნა
შეწერა – დაგინებისა ურიდველობა
შეწერვა – ახეჳსა მზგავსი, გარნა იხილეთ აქა, თუ ვითარ განიყოფებიან:
ოდეს თაღლითები იქმან, არს შეწერვა ტეხნიკური,
ოდეს ძალითა წაერთმის, არს დაწერვა გინა ახევა,
ოდეს მიჩუმათებითა წაერთმის – პარვა;
კვალად შეწერვა არს დაზანგებისა მგვანი, ოდეს ერთმან მეორესა რაიმე დაავალოს, გარნა არა პირველად
შიგ ქონა – ესრეთ ძრიელ შემცდარსა ეტყჳან: შიგ ხომ არა გაქვსო
შიპიტი – გულისა შუღლად აშუშხუნება
შმონი – სავანეთა და საცმელთ განჩხრეკა
შმოტკისტი – ზმანთ მოთაყვანე
შუხური – ჩოჩქოლი და შუღლი დია ხმამაღალი
ჩ
ჩააკატავა – ზერელედ განასრულა
ჩაბოზება – ბოროტის ზრახჳთ ჩაშვება
ჩათლახი – ესე დიაცი კურო მრავალი და ხასიათ განრყუნილი; ჩათლახივე არს სულიერი ქუÀგამხედვარი და ავის ყოფისათჳს მუდამ მეცადინე
ჩაკვლა – მასტერკისა ცეცხლთაგან განლევა
ჩალიჩი – ქმნად მიდგომა
ჩალიჩმეისტერი – ჩალიჩისა ნატიფად მქნელი
ჩამიჩი – ჟამ გარდასრული დიაცი
ჩამშვები – მაბეზღარი
ჩანგლის თხრა – ხასიათისა აღზუავება
ჩაპიზდვა – წაქცეულის გინა მწოლიარის კაცისა უწყალო ცემაზედ ითქმის
ჩაშვება – ჩამშვებთ მოღუაწება
ჩაჭრა – გაგებასა შიგან დამარცხება
ჩესნი – არმისა გარე-მიმაქცეველი
ჩისტა – მხოლოდ თუ: ჩისტა რაიმესთვის, ჩისტა ოქროსი და მისთანა ყოველთა ზედა
ჩმორი – ვერ-მძლე
ც
ც – ართრონი გინებისა დამძიმებად: არათუ დედა მოვტყან, არამედ დედაც მოვტყან [და კიდევ სხვაცო]
ცისფერი – მამრი მამრთან თანაყოფისა მოსურნე
ცუმბუშა – დაჯაბნილი ჴელქვეშე
ძ
ძალად – ნართაული, რაჲცა არს მოსურნე გარნა ვერ შემძლე: მაგარისა წილ ძალად მაგარი, კარგისა წილ ძალად კარგი, ნაშისა წილ ძალად ნაშა და ესე ვითარნი
წ
წერაობა – წაწლობისა მზგავსი, გარნა მეტი ბიწიერი
წველა – ნებსით ფასისა ხშირი რთმევა
წიკი – ნერვთა გზნებით აკჳატებული რამ
ჭ
ჭამა – ცთომილება, რაჲცა არს ძმობაში ჭამა, გინა უქონელისა კადრება; ხოლო მეორე, რა ვინმემ ტყუილი დაიჯეროს
ჭუჭუ – კუტუს არა აღმატებული
ჭერა – თჳსს სახედ ყოფა: ძველის ჭერა, როჟის ჭერა, ვაჟნის ჭერა და ესე ვითარნი ფრიად უმრავლესნი, გარნა არა ყოველთა სიტყუათათჳს, რომელ არს მქონე: ბაითის ჭერა, ვერ-მქონე: ჭუჭუს ჭერა, მოკეტვა: კბილის ენაზედ ჭერა, თავისა ალაგმვა: ტრაკის ჭერა [მოჭერა გინა დაჭერა] და ზოგნი კიდევ სხუანი, სიმრავლისათჳს ვერ შევუდექ
ხ
ხავერა – სავანე ბაითზედ უმცირესი და უპატიურად შენახული
ხატა – ესე არა ხავერა არს, არამედ მასზედ ფართე და უკეთესი ნაპატრონები. ამათ ორივესა ხავერასა და ხატასა უწესო მოღუაწებისათჳს ჰქონობენ ხოლმე
ხევძმარის ბაყაყი – დიაცი გაუთხოვარი, ხატად უგვანო, ბოხ-ხმიანი და ხარხარით მოცინარი
ხიპიში – შფოთი
ხოში – ლტოლვა
ხოშიანი – არა შუჱნიერი არს, არამედ ნაკლებ ტკბილი
ხურუში – ქუჱნა გრძნობა
ხრამჰესის ია – დიაცი გაუთხოვარი, მეოჯახე საქებელი, საქციელითა სრულ, ხატითა კეთილ. გოიმის მამისა დია საყუარელი და საამაყო, თუცა ლ-ს მაძახებელი (ლ-სთან ნახე)
ჯ
ჯაგა – ბარბაროზი
ჯიგარი – უცხოთა გულისწადილისა მიმხუდომი
ჰ
ჰარიფი – უცდელზედ ითქმის