« ქართული სუფრა და სადღეგრძელოები »

მშვიდობის სადღეგრძელო

ქალბატონებო და ბატონებო! საქვეყნოდ ცნობილი ჭეშმარიტებაა: ,,ცხოვრება ის დღეები კი არ არის, რომლებიც მიდიან უბრალოდ, არამედ ის დღეებია, რომლებიც გვამახსოვრდება, რომლებიც წარუშლელ კვალს ტოვებენ ჩვენი არსებობის ყანობილზე.” ქართული სუფრა, ბატონებო, თავისი შინაარსით საოცრად ტევადია, მრავალფეროვანია და, რაც მთავარია, შემეცნებითი ხასიათის მქონე. ტყუილად როდი უწოდებენ მას უცხოელები ,,აკადემიას.” თავის დროზე ის მართლაც აკმაყოფილებდა ყველა ამ მოთხოვნას. საქართველოს ისტორიაში, როგორც მოგეხსენებათ, არ ყოფილა ისეთი ეტაპი, რომ მშვიდობა სანატრელი არ გამხდარიყო. ასე იყო დასაბამიდან და, საუბედუროდ, ასე გრძელდება დღესაც. აი, ასეთი იყო ქართველთა სავალი გზები, აი, ასეთი იყო ქართველთა ბედისწერის უხმო ძახილი ამ გზებზე. არ გაუბოროტებია და სიცოცხლის ხალისი არ წაურთმევია. და იდგა, ლომივით იდგა, საუკუნეთა არმურში ჯავშანგაუხდელი ქართველი კაცი. იბრძოდა - მშვიდობისთვის იბრძოდა. ლოცულობდა - მშვიდობისთვის ლოცულობდა. ეფერებოდა მიწას და ვაზს. მშვიდობა ვუსურვოთ მშვიდობას დანატრებულ ქართველ კაცს! მსოფლიოსაც გადავაწვდინოთ ჩვენი ხმა. ვუსურვოთ, ბოროტისა და კეთილის მარადიულ ჭიდილში, ერთხელ და სამუდამოდ გაგვთენებოდეს ისეთი დღე, რომ ჩვენს თავზე გვეთქვას ჩვენივე ბუმბერაზი წინაპრების გენიალური სიტყვები: ,,ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა ყოველი ჭირი ძნელია. მზე მოგვეახლა, უკუნი ჩვენთვის აღარა ბნელია, ბოროტსა სძლია კეთილმა, არსება მისი გრძელია.” მშვიდობას გაუმარჯოს, მეგობრებო!

ბატონებო! ანტონ კათალიკოსი ბრძანებდა: ,,მოვიცალე სხვათა ყოველითა სიკეთისაგან და არა მოვიცალე მსახურებისაგან საქართველოისა, ჯერ საქართველო და მერე სხვა ყოველი.” ამ ჭეშმარიტი ცნების ერთგული იყო ქართველი კაცი ისტორიულად. ბატონებო! ჩვენ, საქართველოში დაბადებულ და გაზრდილ ხალხს, ჩვენი მიწა–წყალი მომეტებულადაც რომ გვიყვარდეს ამაში ვერავინ დაგვძრახავს. დიახაც! იყო პერიოდო, როცა საქართველოს უზარმაზარი მასშტაბებით ეწეოდა ანგარიში, როგორც ერთ-ერთ უძლიერეს სახელმწიფოს. დიახაც, იყო პერიოდი, როცა ქუხდა და ზეობდა ,,ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე” გაშლილი ქვეყანა იბერიელთა მოდგმისა, მაგრამ მსოფლიოს ცენტრი, როგორც ასეთი, გნებავთ პოლიტიკური თვალსაზრისით, გნებავთ კულტურული თვალსაზრისით, გნებავთ რელიგიური თვალსაზრისით, ჩვენი ქვეყანა არასოდეს ყოფილა. თუმცა ამისი პოტენციური შესაძლებლობა ყოველთვის გააჩნდა. შემთხვევით როდი წერდა კ. გამსახურდია: ,,ძალიან ცდებით თუ გგონიათ, რომ გელათის, ვარძიის და ბეთანიის ფრესკებზე გამოსახულ დავითს და თამარს მხატვართა კაპრიზების გამო ეცვათ ფეხზე წითელი წაღები.’’ დიახ! წითელი წაღები ბიზანტიელ კეისართა სწორეთ ის რეგალიებია, რომელიც უდიდესი პატივის ნიშნად მიეკუთვნებული ჰქონდა ქართველ მეფეებს და რითაც ასე ძალუმად ესმებოდა ხაზი ჩვენი ქვეყნის უზარმაზარ ავტორიტეტს იმდროინდელ მსოფლიოში. დასრულდა ზეობის ხანა და ჩამოწვა ,,დიდი ღამე’’ საქართველოში. უდიდესი სინანულით აღნიშნავს კვლავ ბატონი კონსტანტინე: ,, ... რომ დავითისა და თამარის შემდეგ რუსუდანის საქართველოს შესძლებოდა და მოეგერიებინა მონღოლურ შემოტევათა ქარბორბალა, მაშინ საქართველო თავის თავზე აიღებდა მსოფლიო განმანათლებლის იმ როლს, რომელსაც ბიზანტია ასრულებდა ოდითგანვე.’’ აი, რა მცირედი, რა ცოტა და რა ერთი ნაბიჯი დააკლდა იმ უზარმაზარ მსოფლიო მისიამდე. სამშობლო ყველას უყვარს ამქვეყნად, ეს ქართველთა პრივილეგია სულაც არ არის, მაგრამ ამ სიყვარულის მაგიდასთან გულწრფელად და ლამაზად გამოხატვის აუცილებლობა მხოლოდ ჩვენი ჯიშის და ჯილაგის, მხოლოდ ამ მადლიანი და მრავალტანჯული მიწის შვილთა გამორჩეული თვისებაა. მაშ, გაუმარჯოს ამ მადლიან და მრავალტანჯულ მიწას! გაუმარჯოს დღეს წამოჩოქილ და ყოვლგნით შეჭირვებულ ქვეყანას, მაგრამ სულ მალე მისივე ღირსეულ შვილთა მცდელობით, ბიბლიური ფენიქსივით საკუთარი ფერფლიდან აღმდგარსა და აფრენილ საქართველოს! ,,ქარი გიმღერის ნანასა, ზღაპარს გიამბობს ჭადარი, ძეწნამ ალერსით ამავსო იჭვებით ნაავადარი... მინდვრები, ქართლის მინდვრები, ქედები მხრებგაშლილები. მთაში მზე დანაბინდები, ტყეში ქორბუდა ირმები. ცა, ვარსკვლავებით ავსილი, ცა, არცა რისი სადარი. მთვარე რომ ამობრწყინდება გული გაფრენად მზად არი... საქართველო, ლამაზო! სხვა საქართველო სად არი?!’’

ბატონებო! ცხადია ყველა დამეთანხმებით, რომ არცერთ ჩვენგანს დღეს ამ ოჯახში შემთხვევით არ შემოგვივლია. თითოეული ჩვენგანი მოვედით იმ მიზნით, რომ ჩვენს ქვეყანაში კიდევ ერთი ახალი ოჯახის შექმნა აღვნიშნოთ ასეთ განსაკუთრებულ და სადღესასწაულო ვითარებაში. აი, ამ ტრადიციული ქართული სასმისით მინდა შემოგთავაზოთ ჩვენი ნეფე-პატარძლის სადღეგრძელო. საქართველოში ამობენ: ყოველი საქმე დედამიწაზე რიგდება, ცოლ-ქმრობა კი ზეცაში. არ გეგონოთ, რომ თქვენი შეუღლება მხოლოდ თქვენი პარადი ინიციატივის შედეგი იყო. ეს საქმე თავდაპირველად ზეცაში გადაწყდა, თქვენი დამსახურება მხოლოდ ის გახლავთ, რომ ზეცაში გადაწყვეტილს დედამიწაზე აღსრულებას ხელი არ შეუშალეთ და დისონანსი არ შეიტანეთ კოსმიურ ჰარმონიაში. გისურვებთ მუდამ ერთგული დარჩენილიყოთ ამ გადაწყვეტილების. თქვენ–კი გისურვებთ ცხოვრებაცა და არსებობაც ერთი გქონდეთ და ეს ერთობა ყოფილიყოს, როგორც კონსტანტინე გამსახურდია ბრძანებდა: ,,ისეთივე სამარათჟამო და დაუსრულებელი, როგორც ცას მოწყვეტილი ცთომილის ეტლი უსასრულობის მარადჟამეულ სრბოლვაში.” ოჯახის შექმნის უმთავრესი პირობა დიდი სიყვარულია. ამიტომაც გისურვებთ თქვენი ცხოვრების ყველა ეტაპზე, განსაკუთრებით კი ბოლო საფეხურზე, როცა ერთმანეთის პირისპირ დადგებით, უკვე ღრმად მოხუცები და წლებით მხრებდამძიმებულნი, გქონდეთ უნარი და სურვილი, ერთმანეთს მიმართოთ კვლავ დღევანდელი შემართებით:

,,შენამდე ასი ზღვა გადმოვლახე,

რამდენჯერ ფიქრს დარდი შევაწყვილე

შენს იქით, ქვა ქვაზეც ნუ ყოფილა უშენოდ?

სიცოცხლეც შევარცხვინე.’’

ბატონებო! მე ამ სასმისით მინდა ჩვენი დიდებული წინაპრების სადღეგრძელო შემოგთავაზოთ. წინაპრებისა, რომლებმაც მთელი თავიანთი ცხოვრება მოწამებრივი გზებით იარეს. უდიდესი სისხლისღვრისა და მსხვერპლის ფასად, ტანჯვა-წამებისა და ჭაპანწყეტის ფასად ეს ქვეყანა შეინარჩუნეს, გადაჯიშებას-გადაშენებას გადაარჩინეს და დღემდე მოიტანეს. როგორ შეიძლება, დღეს კიდევ ერთხელ არ შევავლოთ გონების თვალი ჩვენს წინაპართა დახავსებულ საფლავებს, კიდევ ერთხელ არ გავაცნობიეროთ მათი ღვაწლი, ტრაგიკული ბედი და ქუდი არ მოვიხადოთ მათი ნათელი ხსოვნის წინაშე.
ბატონებო!
ჩვენს წინაპართა ტრაგიკულ ბედს განსაკუთრებით ამძიმებდა ის სავალალო ფაქტი, რომ საკუთარ მიწაზე უსაზღვროდ შეყვარებული ქართველი კაცი სამშობლოდან მოტაცებული, გაყიდული, თუ უსამართლო გაძევებული, მშობელ მიწაშიც, რომ ვერ იმარხებოდა.
50-იან წლებში - ყაზახეთის ყამირი მიწების ათვისების დროს ერთი საზარელი ფაქტი მოხდა: გუთანმა ბელტებთან ერთად ადამიანის ჩონჩხიც ამოაგდო.
ჩონჩხი, რომელსაც ბორკილები ხელ-ფეხზე ისევ შეუხსნელი ჰქონდა. დიახ! უამრავმა კაცმა იხილა ეს ამაზრზენი სურათი, უამრავმა დახედა მას ზიზღით და სწრაფად გაეცალა იქაურობას ისე, რომ არც მოუკითხავთ მისი ვინაობა, სადაურობა. მხოლოდ ქართველი კაცი ვერ დარჩა ამ ფაქტის მიმართ გულგრილი; მხოლოდ ქართველი კაცი შესძრა სულით-ხორცამდე ამ სურათმა; მხოლოდ ქართველმა კაცმა დაინახა იმ ბორკილებშეუხსნელ ჩონჩხში მისი წინაპარი, მისი პაპა, თუ პაპის პაპა, რომელიც, ბედის უკუღმართობით, თავის გოლგოთის გზაზე ეულად განწირულიყო - უღმრთოდ და უზიარებლად.
ამიტომაც აიღო ხელში დიდებულმა ქართველმა პოეტმა - იოსებ ნონეშვილმა ის ბორკილები, ამიტომაც შემართა ზემოთ და მთელი საქართველოს გასაგონად თქვა:
,,სადაურსა სად წაიყვან, ბედო,
სიცოცხლის გზას სად არ გადუკეტავ.
საფლავშიაც ბორკილები ედო,
მკვდარი სადღა წავიდოდა, ნეტა?!
სადაურსა სად წაიყვან, ბედო,
სიცოცხლის გზა სად შეწყდება გრძელი,
ვისაც ფეხზე ეგ ბორკილი ედო,
ბიჭო, იქნებ პაპა იყო შენი?!”
წინაპართა სადღეგრძელო იყოს მეგობრებო!

გადაფურცლეთ გვ.2